تارنمای رسمی عبدالحمید خدایاری

به تارنمای رسمی عبدالحمید خدایاری شاعر، نویسنده و پژوهشگر بلوچ خوش آمدید .برای استفاده مطلوب در تارنما عضو شوید واز مطالب ناب و منحصر بفرد آن استفاده کنید.

آخرین ارسالی های انجمن

ابزار تقسیم آب کشاورزی در سراوان و بلوچستان به نام تاس و کپل

تاس و کپل ابزار تقسیم آب در بلوچستان

ابزار تقسیم آب کشاورزی در سراوان و بلوچستان به نام تاس و کپل

برای تقسیم بندی دقیق آب کشاورزی از ابزاری بنام تاس و کپل استفاده شده و می شود . این ابزار از دو جنس به نام های تاس و کپل تشکیل شده است که تاس ظرفی برنجی یا مسی است و کپل ظرفی سفالی است . آبی که از مظهر قنات جاری و به سمت زمین های کشاورزی هدایت می شود هر بیست و چهار ساعت آن را ( یک شبانه روز  ) شبانه می گویند که هر شبانه نیز به دو بخش دوازده ساعته تقسیم می شود و هر دوازده ساعت را یک هنگام می نامند .

ابزار تقسیم آب کشاورزی در سراوان و بلوچستان به نام تاس و کپل

سید امان الله سیدزاده ، شخصیت عمرانی و فرهنگی بلوچ

سید امان الله سیدزاده ، شخصیت عمرانی و فرهنگی بلوچ
 
هرگاه قلم بدست می گیریم تا به بیان زندگی شخصیت ها و چهره های علمی ، فرهنگی ، سیاسی ، اجتماعی و مذهبی جامعه بلوچستان سخن گویم . طوماری از نخبگان در ذهنم خطور می کند که هریک از آنان منشاء تحولات زیادی در جامعه بوده اند که نمی دانم با کدام یک شروع نمایم به ویژه شخصیت هائی که با آنان حشر و نشر داشته ام و خاطره های آنان  همواره برایم تداعی می شود .
امشب نیز چنین حالتی دارم ولی عزیزی بزرگوار با تماسی برایم یاد آور می شود که امشب سالگشت وفات شخصیت و چهره ماندگاری در جامعه بلوچستان است . آری امشب سالگرد وفات عزیزی است که نمی دانم چگونه در مقابل خدماتش ادای دین نمایم .
و آن فرد کسی نیست جز سید امان الله سید زاده ، شخصیتی که تاثیر فکری زیادی برایم داشته است و با دریای فرهنگ و تاریخ و تمدن بلوچستان عزیز آشنایم ساخت و مطالعات و تحقیقاتم را بدین سو ، سوق داد .

دنباله متن در ادامه مطلب

سید امان الله سیدزاده ، شخصیت عمرانی و فرهنگی بلوچ

ویژگی های برجسته ی قوم بلوچ

ویژگی های برجسته ی قوم بلوچ

ایران کشوری است بزرگ ، با تمدن و فرهنگ غنی و دیرینه و کهن ، که اقوام مختلف با فرهنگ ها و باورهای مخصوص به خود در آن زندگی می کنند . بلوچها یکی از اقوام اصیل و شناخته شده ایرانی هستند که به زبان بلوچی تکلم می کنند و بیشترین جمعیت آنان در سه کشور ایران ، پاکستان و افغانستان به سر می برند . بنابراین ، بلوچ ها نیز از اقوام اصیل ، با سابقه و شاخص ایرانی و دارای نوعی فرهنگ و باورهای خاص و متفاوت اند .

 

ویژگی های برجسته ی قوم بلوچ

مراسم و آئین های نوروز و بهارگاه در بلوچستان بخش دوم

نوروز در بلوچستان

مراسم و آئین های نوروز و بهارگاه در بلوچستان بخش دوم 

بلوچستان از دو منطقه وسیع تشکیل شده است . این دو منطقه با وجود داشتن مشترکات زیاد در برخی موارد  تفاوت هایی در فرهنگ عامه ، زبان و گویش محلی ، آداب و رسوم ، موسیقی و حتی مسکن عشایری ، آب و هوا و پوشش گیاهی دارند . این دو منطقه یعنی سرحد و مکران در بلوچستان ایران و پاکستان متناسب با محیط طبیعی و جغرافیایی از تنوع فراوان آب و هوا برخوردارند . منطقه سرحد در بلوچستان ایران شامل سیستان ، زاهدان ، خاش و میرجاوه و منطقه مکران شامل شهرستان های سراوان،سیب و سوران ،مهرستان ، ایرانشهر ، دلگان ،نیکشهر ،سرباز ،چابهار و کنارک می باشند .

مراسم و آئین های نوروز و بهارگاه در بلوچستان بخش دوم

برخی آيين هاي ويژه سال نو و نوروز در بلوچستان بخش اول

نوروز در بلوچستانبرخی آيين هاي ويژه سال نو ونوروز در بلوچستان بخش اول

هر ساله مردم اصيل و نجيب ايران در آستانه جشن باستاني و ملي نوروز از نيمه دوم اسفندماه در سراسر كشور به استقبال فصل بهار و شروع سال نو مي روند.

هر قوم و قبيله ايراني مطابق با فرهنگ و آداب و رسوم ديرينه ی خود آيين نوروزي را بر پا مي‌دارند .

مردم بلوچستان نيز كه خود را آرياييان اصيل مي‌دانند همانند ساير نقاط كشور در ايام نوروز به جشن ، پايكوبي و برپايي آيين هاي ويژه مي‌پردازند . بلوچستاني ها در ايام نوروز عروسي ها و جشن هايي از قبيل ختنه كودكان را با شكوه بيشتري برگزار مي‌كردند و هر خانواده سعي داشت اين گونه جشن ها را در روزهاي نخست سال نو برگزار كند زيرا بهار را تحول و دگرگوني روح انسان و طبيعت مي‌دانستند.

محققان ، پژوهشگران و علاقه‌مندان به فرهنگ و زبان بلوچ اذعان مي‌دارند مردم اين منطقه پاي بندي و تعصب ويژه‌اي به برپايي جشن هاي ايام نوروز دارند .

برخی آيين هاي ويژه سال نو و نوروز در بلوچستان بخش اول

تاريخچه مختصر زيورآلات بلوچستان

تاريخچه مختصر زيورآلات بلوچستان

عصر فلز، دوره مهمي در تاريخ زيورآلات در جهان است. در عصر ماقبل تاريخ برحسب اتفاق سنگهائيكه داراي مس بودند در مجاورت آتش قرار گرفته و انسان ماقبل تاريخ تكه‌هاي براق فلز را كه براثر ذوب ار سنگ جدا شده بود، مشاهده كرد و بعد فهميد كه اين فلز را مي‌توان كوبيد و به اشكال مختلف درآورد و نيز متوجه شد كه استفاده از آن در بسياري از جهات براي ساختن اسلحه و ادوات به مراتب بهتر از سنگ است. مس براي آلات زينتي به كار رفت و همچنين لوازم جادو و طلسم كه انسان ماقبل تاريخ بدان اعتقاد داشته و بدين وسيله خود را ارواح خبيثه محافظت مي‌كرد از آن ساخت.

در منطقه بلوچستان و سيستان و دشت قزوين، آثار كوره‌هاي ذوب فلز كه شايد قديمي‌ترين كوره‌هاي ذوب فلز در جهان باشند ديده شده است. پيدايش عصر مس در ناحيه بين‌النهرين به واسطه معادن موجود در بلوچستان بوده، زيرا در سرتاسر بين‌النهرين ناحيه‌اي يافت نمي‌شود كه داراي معدن مس باشد، ولي عصر مس در بين‌النهرين پديد آمده است و اما سرتاسر بلوچستان از نصرت‌آباد تا چابهار معادن خيلي قديمي كه مس از آنها استخراج مي‌شده وجود دارد. مس از طريق دريا به سومر حمل شده و به شهرهايي از قبيل اور و غيره برده مي شد.

به مرز و ذوب مس و ريخته‌گري و صنعت قالب‌سازي و ساخت مجسمه سفالين توسعه يافت. اين فن در طول جاده جنوبي تا سيستان كشيده شد و از آنجا به سرزمين بلوچستان  و دره سند سرايت كرد. عهده مفرغ در ايران سابقه‌اي تا حدود دو هزار سال پيش از ميلاد دارد. از بررسيهاي باستانشناسي در دره‌ي سند و غرب آن در بلوچستان، ويرانه‌هاي تعداد زيادي از قرارگاهها را متعلق به عصر مفرغ پيشين، نشان مي‌دهد كه مي‌توان براي توصيفشان واژه‌ي شهر را به كار برد. در واقع بيشتر اين شهرها مي‌بايست چون مراكز حوزه‌هاي كشاورزي بنيانگذاري شده باشند. گرچه در يكي دو مورد هم مي‌توان استنباط كرد كه برخي از عوامل يا ملاحظات تجاري، در انتخاب محل و خصوصيت شهري مؤثر بوده است.

ويل دورانت مي‌نويسد:

تاريخچه مختصر زيورآلات بلوچستان

شعر و شاعری در فرهنگ و زبان بلوچی

شعر و شاعری در فرهنگ و زبان بلوچی

ادبيات بلوچي ـ كه تا ايام اخير كاملاً شفاهي بود و هنوز هم قسمت اعظم آن شفاهي است ـ مشتمل است بر مقدار بسياري اشعار تاريخي و اشعار حماسي كه به مناسبتهاي خاص سروده شده و قصّه و حكايت، و تعداد متنابهي ترانه هاي عاشقانه و اشعار ديني و پندآموز، انواع لالايي و چيستان و شعرهايي كه هنگام كار خوانده ميشود.

علاوه بر ادبياتي كه به مسائل خاص بلوچها پرداخته، آثار ادبي متعددي نيز دربارة بسياري از داستانهاي معروف، مانند داستان پريان، داستان عيسي و باري، ليلي و مجنون، و شيرين و فرهاد، ميان بلوچها رواج دارد .دوَستِين و شيرين و ترانه هايي كه دربارة شِيه (شيخ) مريد سروده شده جنبة بلوچي بيشتري دارد.

شاعران معاصر و سرآمد آنها گلخان نصير اشعار جديدي دربارة اين افسانه ها سروده اند… ترانةبسياري از قهرمانان و بازيگران اين رويدادها خود از جملة شاعران شمرده ميشوند ـ مانند بيبرگ، بالاچ، قَبيل جَط، و گوَهَرام ـ و ترانه هاي بسياري به آنها منسوب است. برخي از شعرهاي كهن منسوب به آنها را ديمز در 1327/1909 گردآوري كردند و شيرمحمد مري در 1359 ش/ 1970 ، ولي تاريخ سرودن و صحت انتساب اين اشعار را نميتوان تعيين كرد.
قديمترين شاعر مهمي كه اطلاعات مشخصي دربارهاش در دست است جام دُرَّك،شاعر دربار نصيرخان اول، در كلات است كه اشعار عاشقانهاش هنوز در يادها مانده است و مردم آنها را ميخوانند. برخي از آنها نيز گردآوري و چاپ شده است.

شعر و شاعری در فرهنگ و زبان بلوچی

گنجینه ای از نام های بلوچی

گنجینه ای از نام های بلوچی

هر قوم و ملتی در ایران و در هر کجای دنیا از خود نام های بخصوصی دارد. که براساس آن نام ها برای فرزندش نامی انتخاب می کند. که من اینجا شمّه ای از این دنیای نام های بلوچی را برای شما برگزیده ایم. نام های بلوچی بیشتر برگرفته از این واژه ها می باشند.

1_ واژة خدا، الله و دیگر نامها و صفات خداوند
الله یار، الله نور، اله نظر اله رسان، اله داد، الاهی، واهد، واهدبکش، هیرالله، همیدالله، هداوردی، هدایار، هدایت الله، هدایی، هدابکش، هدابنده، هداهیر، الله داد، هداداد، هدارهم، هدامراد، هجت الله، هپیزالله، هدادوست، هدانور، الله نور، هالک داد، مولاداد، مولابکش، مهرالله، اله داد، الاهی بکش، امرالله، امین الله، اهمدالله، آهربکش، الله کرم، اله وردی، اله یار، ایزالله، ابدالله، وهاب، وهید، مجیب الرهمان، مالک بکش، الله کرم، الله یار، الله وردی، الله لهداد، لتپ رهمان، گیب الله، کریم بکش، کریمداد، کریم، کادر، کاسم، شگراله، سدرالله، رهیم بکش، رهیم، رهیم داد، رهمت، رهمت اله، رهمان بکش، رهمان، دادالله، دارهیم، باز مهمد، ابدالواهد، ابدالوهاب، ابدالتیپ، ابدلاه، ابدلگپار.
2_ واژة محمد و دیگر نامها و القاب پیامبر
یارمهمد، امیراهمد، اهترمهمد، اهمدیار،

گنجینه ای از نام های بلوچی

بررسي هاى باستان شناختى در بلوچستان پاكستان

بررسي هاى باستان شناختى در بلوچستان پاكستان

در زمينه باستان ‏شناسى بلوچستان، دانشمندان گوناگونى پژوهشهايى انجام داده ‏اند. يكى از مهمترين بررسي ها از نظر زمان‏ سنجى تاريخى را "جرج ديلز" در سال 1954 میلادی انجام داده است. جز تحقيقات پراكنده يا بسيار تخصصى در مورد تپه‏ ها و محوطه‏ هاى خاص مانند "كاركاسل" در مورد "تپه ‏مندى گك"، "فاير سرويس"، "جيم‏شفر" يا بازبينى كلى و كامل باستان ‏شناسى بلوچستان مانند "كارتوزى" و بالاخره كار بسيار خوب و ماندنى "استوارت پيگوت" در مورد تمدنهاى شبه قاره هند و شرق فلات ايران تا جايى كه اطلاعات نويسنده اجازه می دهد، بهترين و جديدترين كار در زمينه گاهشمارى و معرفى محوطه‏ هاى باستانى بلوچستان از"دوران نوسنگى" تا "دوران آهن" را "جيم‏شفر" در سال 1986میلادی انجام داده‌است.

دنباله در ادامه مطلب

بررسي هاى باستان شناختى در بلوچستان پاكستان

سوابق كارهاى باستان‏ شناسى در بلوچستان ایران

سوابق كارهاى باستان‏ شناسى در بلوچستان ایران

    سرزمين بلوچستان يكى از نقاطى است كه بنا بر عقيدة برخى از پژوهشگران بر سر راه مهاجرت گروه انسانهاى نخستين از آفريقا به سوى جنوب شرقى آسيا قرار داشته است . ارتفاعات‌ و سرزمين هاى شرقى ايران از "خراسان" تا كناره‏ هاى "درياى مكران" داراى آب و هواى متغيرى است . اين نوار پهن‌ داراى تابستانهاى گرم و زمستانهاى سرد است و در اين نوع آب و هوا، امروزه نباتاتى از قبيل درختان "عرعر"و"پسته"و"بادام"به عمل می ‏آيد و حيوانات مهم آن نيز شامل: "بز"، "قوچ وحشى"،"گراز"،"غزال" و "خر وحشى" است.اين جانوران به احتمال زياد در دوران "پارينه سنگى" نيز در منطقه وجود داشته ‏اند.


سوابق كارهاى باستان‏ شناسى در بلوچستان ایران

بلوچستان باستانى از آغاز تا اسلام

بلوچستان باستانى از آغاز تا اسلام

درآمد:

بخش بزرگى از جنوب شرقى فلات ايران، يعنى منطقه ه‏اى كه امروزه استانهاى كرمان، هرمزگان، سيستان و بلوچستان، بخش غربى كشورپاكستان، و جنوب افغانستان را در بر می گيرد، همانند بخشهاى جنوبى شمال شرقى فلات، يعنى خراسان از نظر باستان‏شناسى نسبت به ساير بخشهاى ايران ناشناخته‏ تر مانده است. اين بخش از فلات كه در نوشته‏هاى باستان شناسان و خاور شناسان غربى منطقه "مرزهاى ايران و هند" خوانده شده، منطقه‏اى است كه به سبب وضعيت جغرافيايى ويژه خود ؛ امروزه جمعيت كمى دارد. پيشترها تصور مى‏شد كه در دورانهاى كهن و پيش از تاريخ نيز چنين بوده و اثرى از تمدنهاى بزرگ و اجتماعات انسانى و دهكده‏ها و شهرها در آن منطقه وجود نداشته است. به اين سبب تا حدود 3 دهه پيش، باستان شناسان اين منطقه را تنها يك راهرو بزرگ ارتباطى بين تمدنهاى هندى و تمدنهاى باختر فلات ايران و ميان رودان مى‏دانستند. يكى از علل ناشناس ماندن منطقه و عدم توجه باستان شناسان به آن از نظر باستان ‏شناسى نيز همين پندار اشتباه بوده است.


بلوچستان باستانى از آغاز تا اسلام

بررسي اجمالي آثار باستاني بلوچستان

بررسي اجمالي آثار باستاني بلوچستان

دامنه تحقيقات و اكتشافات باستان شناسى بلوچستان بسيار وسيع می باشد. اطلاعات ذيل درباره ی فرهنگ ها و تمدن هاى باستانى از كتاب "مطالعه ه‏ایى در باستان‏شناسى بلوچستان" گرفته شده است:

1-  در منطقه كچى، تمدن و فرهنگ 7 هزار ساله "مهرگر" وجود دارد. مردمان اين تمدن با شكار و كشاورزى امرار معاش می كرده و از گوسفند، بز و ساير حيوانات استفاده به عمل می آورده‏ اند. آثارى از خانه‏ هاى گلى و غلات مورد استفاده آنان كشف شده است.

2-  يك خاستگاه تمدنى ديگر در كيچ مكران در حدود قرن پنجم ق.م. كشف شده كه از يك طرف معرّف تمدن اين سرزمين و ازجانب ديگر با تمدنهاى ايرانى، كشورهاى حاشيه خليج فارس در ارتباط بوده‌است.


بررسي اجمالي آثار باستاني بلوچستان

نظریه سید ظهورشاه هاشمی درباره ی قوم بلوچ و زبان و خاستگاه آن

نظریه سید ظهورشاه هاشمی درباره ی قوم بلوچ و زبان و خاستگاه آن

*جمشید، فریدون، کیخسر و وکاووس از تو می ترسیدند و محتاج زور و بازوی تو بودند.

*اقوام جهان هرکدام جهانگشایی کرده اند وزمان جهانگشایی قوم تو درزمان کوروش بود.

*شاهنشاهی دو هزار و پانصد ساله ی ایران را که آن قوم غیرتمند و دلیر پایه گذاری کرده است خود گواه راستینی است.

*اززمان کوروش قهرمان تاداریوش سوم قوم تودویست وسی سال حکومت کرده است.

*اگر تو شگفت زده هستی، تقصیر نداری، زیرا که جهانی شگفت زده است. به سخنانم توجّه کن و شگفت زدگی را رها کن.

*در جهان موجودی به نام دیو سپید و دیو سیاه وجود نداشت تو برای دشمنان چون دیو بودی که جانشان را می گرفتی.

*در تمام جنگ ها دشمن از تو شکست خورده و فرار کرده است و تا به امروز نیز از تو ترسان و هراسان است.

* کوروش از آنِ من است، و از آنِ توست و از آنِ قوم توست به راستی و با اطمینان خاطر او رئیس قوم و برگزیده ی قوم توست.

* مردان دلاور "البا" (البرز) و سوار کارانِ مازندران و گیلان از یک قوم و قبیله اند.

نظریه سید ظهورشاه هاشمی درباره ی قوم بلوچ و زبان و خاستگاه آن

بلوچ کیست و خاستگاه آن کجاست ؟

  بیشترین ساکنان بلوچستان بلوچ ها هستند.هرتسفلد نام بلوچ را برگرفته از رویة مادی واژه « برازاـ واچیا » BRAZA- VACHIYA ( فریاد بلند) که در زبان پارسی باستان نیز بدین گونه است، می داند و مُکلِر آن را برگرفته از واژه گدروسیا GEDROSIA در زبان یونانی کهن بلیو نام بلوچ را برگرفته از واژه « بالااِچا »BALAECH A دانسته و گیلبرتسن آن را برآمده از واژه سانسکری  « مالِچا » MALECHA  به معنی دون دین می داندجعفری واژه بلوچ را برآمده از به هم پیوستن دو واژه « پّهل » ( پهلوان ) فارسی و « اوچ » ( بلند ) سنسکریت به معنی پهلوان بُرز و بلند بالا دانسته و نوشته که جت ها که در زمان ساسانیان به بلوچستان آمدند و باشنده این دیار شدند آن گاه که تازه از راه رسیدگانی بلند بالاتر از خود را دیدند آنان را بلوچ نامیدند.راولینسن نام بلوچ را دگرگون گشته نام بلوص شاه بابل دانسته و سایکس می نویسد که این گروه چون در سرزمین کوسان در خاور کرمان می زیستند کوسی و کوشی نامیده شدند و کوش و بلوص پس تر به گونه کوچ و بلوچ در آمد.

بلوچ کیست و خاستگاه آن کجاست ؟

حكايت بلوچستان و مردمان بلوچ در راوي آدم هاي سه قران و صناري ،گفتگو با محمود زند مقدم

حكايت بلوچستان و مردمان بلوچ در راوي آدم هاي سه قران و صناري ،گفتگو با محمود زند مقدم

«حكايت بلوچ تلفيق موفقي است از شيوه تصوير هنرمندانه فضاها با آدم ها با آگاهي هاي مورد نياز در مردم شناسي»اين گفته احمد اشرف انديشمند شهير ايراني شايد بهترين وصف براي اثر ماندگار فردي باشد كه 47 سال تمام را با مردمان بلوچ «زيسته»است؛هم او كه با وجود در اختيار داشتن مدرك دكتري از انگلستان آن هم در زمانه اي كه كمتر كسي اساسا مدركي مشابه با او در اختيار داشت،ترجيح داد تا به جاي پست و مقام،راه بلوچستان را در پيش گيرد و با كوششي مثال زدني،يكي از برجسته ترين تك نگاري هاي اجتماعي را به رشته تحرير در آورد.دكتر محمود زند مقدم بلوچ شناس پيشگام ايراني سخن بسيار دارد:سخناني كه سرچشمه اش شناختي عميق از مردمان و مختصات خاص بلوچستان است و اين شناخت تام و تمام نه يك تعارف بلكه واقعيتي است كه ريشه اش به عجين بودن زندگي او با بلوچستان بر مي گردد.اينك اما در خانه ي كوچك اما پر مهرش در دركه ي تهران،دردمند و گله مند است:گله مند از آناني كه بدون كوچكترين شناختي از روحيات مردم منطقه براي آنها تصميم مي گيرند و دردمند از انتشاراتي كه مدتهاست چاپ جلد ششم «حكايت بلوچ» را به تاخير انداخته است تا همين دليلي باشد بر بي انگيزگي اش براي تدوين جلد هفتم كتاب.با دكتر زند مقدم بلوچ شناس و بنيانگذار مراكز علمي و دانشگاهي سيستان بلوچستان در سال هاي دور گفتگويي ترتيب داده ايم كه در ادامه مي خوانيد:

حكايت بلوچستان و مردمان بلوچ در راوي آدم هاي سه قران و صناري ،گفتگو با محمود زند مقدم

زبان و فرهنگ بلوچي در تركمنستان

زبان و فرهنگ بلوچي در تركمنستان

پژوهشي از موسسه زبانشناسي روسيه، فرهنگستان علوم مسكو، گروه زبان‌هاي ايراني
در جمهوري تركمنستان، اقليت كوچكي ساكن هستند كه كمتر مورد شناخت جامعۀ جهاني قرار گرفته‌اند كه اين اقليت بلوچ مي‌باشد. بلوچ‌ها مردماني سرشار از حس وحدت، فرهنگ قوي، تاريخ، زبان، سنت و مذهب مشترك هستند. بلوچ‌هاي تركمنستان بخشي از جامعۀ جهاني هستند كه با فرهنگ و تاريخ منحصر به فرد خود عمدتاً در كشورهاي پاكستان، ايران و افغانستان سكونت دارند. در خارج از اين كشورها نيز جوامع كوچك بلوچي در هندوستان، شرق آفريقا و عمان وجود دارد. پراكندگي جمعيت قوم بلوچ بسيار زياد است، بلوچ هاي تركمنستان بطور عمده در شمالي‌ترين نواحي اين كشور زندگي مي‌كنند. همچنين اقليتي كوچك از بلوچ‌ها به كشورهاي شمالي اروپا مهاجرت نموده‌اند.

بلوچ‌هاي تركمنستان
بنظر مي‌رسد اولين گروه‌هاي مهاجر بلوچي به روسيه در مناطق "ماري" تركمنستان  سكني گزيده باشند، سپس آن‌ها بخشي از قلمرويي كه امروزه به جمهوري تركمنستان تعلق دارد شناخته شدند.

زبان و فرهنگ بلوچي در تركمنستان

جشن های مردم بلوچ - پژوهشگر : مهندس عبدالسلام بزرگ زاده

جشن های مردم بلوچ
پژوهشگر : مهندس عبدالسلام بزرگ زاده

چکیده
مردم بلوچ مناسبتهای زیادی را جشن میگیرند و برای هر مناسبتی با اداب و رسوم خاص و مرتبط با ان ابراز شادمانی می کنند . جشن هایی که در بلوچستان برگزار می شود عبارتند از :

1-اعیاد و جشن های مذهبی
از جمله جشن عید فطر-جشن عید قربان –جشن مبعث پیامبراکرم(ص)- جشن ذکرو جشن پیر پتّر
2-اعیادو جشن های ملی وقومی
از جمله جشن بهارگاه و عید نوروز- جشن پاگ واجهی یا پاگ بندی یعنی جشن تعیین سردار قوم و طایفه
3- جشن های ایینی وازدواج
از جمله جشن عروسی – جشن ختنه سوری- جشن تولد بچه یا شبتاکی –جشن ششکی یعنی شش روز بعد از تولد –جشن دندان روزی- جشن تکلیف
4-جشن های برداشت محصول و کار
از جمله جشن خرما چینی یا هامین – جشن گندم یا پَله –جشن اب یا اپ طاس
5- جشن های تحصیلی
از جمله جشن پنچ کتاب- جشن ختم قران – جشن ختم بخاری –جشن فارغ التحصیلی دانشجویان.

دنباله در ادامه مطلب

جشن های مردم بلوچ - پژوهشگر : مهندس عبدالسلام بزرگ زاده

بلوچ در رساله پهلوی

بلوچ در رساله پهلوی

از مهمترین منابعی که در مورد حضور بلوچ ها در کناره دریای خزر سخن می گوید منبعی است به زبان پهلوی ساسانی به نام شهرستان های ایران  این رساله کوچک چند صفحه ای تنها اثری است به این زبان که موضوعش منحصرا جغرافیای تاریخی شهرهاست از رساله پهلوی سه ترجمه به فارسی می شناسیم نخست ترجمه صادق هدایت دیگر ترجمه سعید عریان و سپس ترجمه احمد تفضلی  سه بند از این رساله مستقیما مربوط به تاریخ قوم بلوچ می باشد که آن سه بند رانخست از ترجمه صادق هدایت نقل می کنیم :

بند 28 – بیست شهرستان در پذشخوارگر (نواحی کوهستانی طبرستان و گیلان ) ساخته شده چه ارمیل ... پس او (ارمایل ) به فرمان فریدون برای کوه نشینان ساخت ایشان از آزی دهاک (ضحاک ) شهریاری کوهستان را بدست آورده بودند

بند 29 – فرمانروایان کوهستان هفت باشند . ویسمکان دماوند نهاوند بهستون دینبران مسروکان و بلوچان و مرینجان .

بند 30 – این ها آن بودند که از آزی دهاک فرمانروایی کوهستان را بدست آورده بودند .

دنباله در ادامه مطلب

بلوچ در رساله پهلوی

درآمدی بر تبارشناسی قوم بلوچ - دکترمحمدرضاطاهری

درآمدی بر تبارشناسی قوم بلوچ - دکترمحمدرضاطاهری

بر پهنه ی گسترده گیتی در محل تلاقی خاورمیانه با سرزمین عجایب (هندوستان) قومی به سر میبرد که کمتر کسی در دنیا وجود دارد که آنها را نشناسد. قدمت تاریخی این قوم و زمان استقرار آن در این منطقه محروم طبیعی، و اینکه چه چیزی بلوچ را وادار به سکونت در این مثلث خشک و خشن نموده برای کسی کاملا روشن نیست. بلوچ قومی از اقوام مختلف دنیا مانند عرب، افغان، ترک، کرد و ... است. وطن اصلی بلوچها، بلوچستان است که در کتابهای تاریخی قدیم بنام "مکران" یاد شده است. این نام در زمان سلطنت نادر شاه افشار به "بلوچستان" تغییر یافت.

ریشه بلوچ

درباره ریشه بلوچها اجماع نظر وجود ندارد. عمده بحث در این زمینه بر محور دو نظریه است، یکی ریشه ایرانی (آریایی) و دیگری ریشه عربی.
نظریه دوم معتقد است که ریشه بلوچها از اعراب و اعقاب حمزه، عموی پیامبر اسلام (ص) است. ولی نظریه اول برای قوم بلوچ ریشه ایرانی قائل است و نظریه دوم را فاقد مستندات تاریخی میداند.

در مورد نژاد بلوچ آنچه مورد توافق اکثر نویسندگان و جامعه شناسان است، نژاد آریایی مردم بلوچ است. به سبب موقعیت جغرافیایی منطقه، قوم بلوچ نژاد خود را به خوبی حفظ کرده است. کمسیون ملی یونسکو درباره نژاد بلوچ میگوید "بدون شک قوم بلوچ از همین اقوام آریایی جدا شده و پس از گذشتن از مناطق شمالی به جنوب آمده اند و قرابت زبان بلوچی با زبان باستانی موید این تصور است."

عطاء الله مینگل از رهبران سیاسی بلوچستان پاکستان میگوید "ما همانند کردها آریایی هستیم. ما سامی نیستیم. اگر از زبان بلوچی چنانکه آنها (اعراب) می خواهند دست بکشیم، چگونه میتوانیم خود را بلوچ بنامیم؟ ما نمیتوانیم زبان و هویت خود را رها کنیم."

دنباله در ادامه مطلب

درآمدی بر تبارشناسی قوم بلوچ - دکترمحمدرضاطاهری
عضویت در خبرنامه سایت